Bilans spółki to dokument będący części sprawozdania finansowego spółki. Zawiera on zestawienie aktywów i pasywów przedsiębiorstwa na dany moment i po wartościach określonych w tym momencie. Zazwyczaj jest to koniec roku obrotowego.
Bilans jako część sprawozdania finansowego spółki jest dokumentem, który spółka jest zobowiązana złożyć do Urzędu Skarbowego zgodnie z prawem. Brak złożenia sprawozdania finansowego może pociągać za sobą sankcje dla zarządu spółki. Zarówno ze strony urzędu skarbowego oraz podmioty, gdzie spółka została zarejestrowana.
Niezłożenie sprawozdania finansowego jest wykroczeniem skarbowym z art. 80b KKS, za które grozi kara grzywny w wymiarze od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia, tj. od 200 zł do 40 000 zł.
W przypadku sądu rejestrowego (KRS) wyczerpuje znamiona czynu zabronionego określone w art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości. W tym przypadku jest to przestępstwo pospolite, za które sąd może wymierzyć karę grzywny od 100 zł do 1 080 000 zł (od 10 do 540 stawek dziennych, gdzie najwyższa nie może przekraczać 2 000 zł) albo nawet karę ograniczenia wolności od 1 miesiąca do 2 lat.
Bilans składa się z dwóch części. Jedna to aktywa druga pasywa. W uproszczeniu jest to co spółka ma i jakie są źródła jej posiadania.
Aktywa to posiadany przez spółkę majątek. Zasoby zarówno materialne jak i niematerialne. Własność niematerialna jest trudna do wyceny jednak księgowi zobowiązani są do jej wycenienie na podstawie przepisów o rachunkowości. Zazwyczaj jest tutaj przydatna informacja w jaki sposób uzyskano własność niematerialną i jakie były tego koszty.
Przykładowo majątek przedsiębiorstwa mogą stanowić: grunty, budynki, maszyny, środki transportu, zapasy surowców, papiery wartościowe czy też środki pieniężne, ale także prawa patentowe lub prawo pierwokupu nieruchomości, które jest prawem potencjalnym ale przedstawia wartość ekonomiczną.
Aktywa zazwyczaj dzieli się na dwa rodzaje:
Aktywa trwałe – czyli takie, które przedsiębiorstwo posiada przez okres co najmniej roku. Mogą to być grunty, nieruchomości, maszyny etc.
Aktywa obrotowe – to majątek zbywalny, który spółka zamierza utrzymywać przez czas krótszy niż rok. Mogą być to półprodukty wykorzystywane w cyklu produkcyjnym, zapasy produktów na sprzedaż etc.
Pasywa to źródła finansowania majątku. Z tego podowu mogą się tam pojawić pozytjce takie jak kapitał własny, ale także zobowiązania zewnętrzne np. kredyt bankowy. Do pasywów zaliczamy także rezerwy na zobowiązania takie jak, kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy.
Pasywa standardowo dzieli się na:
Kapitał własny – czyli wewnętrzne źródłą finansowania. Może to być kapitał zapasowy lub dopłaty od wspólników na pokrycie strat.
Rezerwy na zobowiązania – jest to wszelkiego rodzaju majątek, przeznaczony na pokrycie wierzytelności spółki. Wliczamy tutaj kapitał zapasowy oraz kapitał rezerwowy.
Zobowiązania długoterminowe – są to zobowiązania, których termin płatności jest dłuższy niż rok. Mogą to być obligacje, pożyczki długoterminowe lub kredyty.
Zobowiązania krótkoterminowe – to analogicznie, te które mają ulec zapłacie w terminie krótszym niż 12 miesięcy.